เกิดเหตุเครื่องบินตกบ่อยขึ้นจริงหรือไม่ในช่วงที่ผ่านมา ?

ที่มาของภาพ : Getty Photos

Article knowledge

  • Creator, โจชัว ชีแธม, ยี่หม่า และ แมตต์ เมอร์ฟี
  • Role, บีบีซีเวริฟาย

หลังจากเกิดหายนะครั้งใหญ่หลายครั้ง ผู้ใช้สื่อสังคมออนไลน์บางคนแสดงความคิดเห็นว่าอุบัติเหตุทางเครื่องบินเกิดขึ้นบ่อยครั้งมากขึ้น

วิดีโอเหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุที่น่าหวาดเสียวเริ่มเป็นกระแสนิยมทางออนไลน์ และ ฌอน ดัฟฟี รัฐมนตรีกระทรวงคมนาคมของสหรัฐอเมริกา พยายามบรรเทาความกลัวในบทสัมภาษณ์กับซีบีเอส นิวส์ ซึ่งเป็นพันธมิตรของบีบีซีในสหรัฐฯ โดยบอกกับผู้ชมว่า ภัยพิบัติทางอากาศที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งในอเมริกาเมื่อเร็ว ๆ นี้ “ไม่ใช่สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นปกติ”

การแทรกแซงของดัฟฟีเกิดขึ้นหลังจากเกิดเหตุการณ์ร้ายแรงขึ้นหลายครั้ง รวมถึงการชนกันกลางอากาศในเดือน ม.ค. ระหว่างเครื่องบินโดยสารและเฮลิคอปเตอร์ทหารที่กรุงวอชิงตัน ดีซี ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิต 67 ราย

นอกจากนี้ ยังมีการแชร์ภาพเครื่องบินพลิกคว่ำหลังจากลงจอดในสภาพอากาศเลวร้ายที่นครโทรอนโต ประเทศแคนาดา ซึ่งทำให้ผู้คนตื่นตระหนกมากขึ้น และแม้ว่าการสำรวจความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้จะมีจำกัด แต่การสำรวจความคิดเห็นของสำนักข่าวเอพี (Related Press) เมื่อไม่นานนี้ชี้ให้เห็นว่า ภาพอุบัติเหตุที่น่าตกใจเหล่านี้ได้ส่งผลกระทบต่อความมั่นใจของผู้บริโภคชาวสหรัฐฯ บางส่วน ในเรื่องเกี่ยวกับการบิน

อย่างไรก็ตาม บีบีซี เวริฟาย (BBC Take a look at) ได้วิเคราะห์ข้อมูลในสหรัฐอเมริกาและทั่วโลกแล้วพบว่า ในช่วงสองทศวรรษที่ผ่านมา อุบัติเหตุทางอากาศมีแนวโน้มลดลงโดยทั่วไปสำหรับสหรัฐอเมริกา

เรื่องแนะนำ

เรื่องแนะนำ

ทั้งนี้ ตัวเลขอุบัติเหตุทางอากาศถูกรวบรวมโดยคณะกรรมการความปลอดภัยการขนส่งแห่งชาติ (Nationwide Transportation Security Board – NTSB) จนถึงสิ้นเดือน ม.ค. ของปีนี้

ข้อมูลของ NTSB แสดงให้เห็นว่าอุบัติเหตุทางอากาศในสหรัฐอเมริกาลดลงโดยทั่วไปตั้งแต่ปี 2005-2024 แม้ว่าจำนวนเที่ยวบินโดยรวมจะเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญในช่วงเวลาดังกล่าวก็ตาม นอกจากนี้ ข้อมูลยังแสดงให้เห็นอีกด้วยว่าตัวเลขอุบัติเหตุในเดือน ม.ค. 2025 (52 ครั้ง) ต่ำกว่าในเดือน ม.ค. ของปีที่แล้ว (58 ครั้ง) และเดือน ม.ค. 2023 (70 ครั้ง)

ข้อมูลจากองค์กรการบินพลเรือนระหว่างประเทศ (Worldwide Civil Aviation Organisation – ICAO) ซึ่งเป็นหน่วยงานของสหประชาชาติที่ทำหน้าที่ติดตามเหตุการณ์ทางอากาศทั่วโลก ก็แสดงให้เห็นว่าจำนวนอุบัติเหตุทั่วโลกต่อการออกเดินทางของเครื่องบินหนึ่งล้านเที่ยว มีแนวโน้มลดลงอย่างชัดเจนระหว่างปี 2005-2023

สถิติอุบัติเหตุจากเครื่องบินทั่วโลกต่อการบินหนึ่งล้านเที่ยว มีแนวโน้มลดลงมาเรื่อย ๆ

คำจำกัดความของ ICAO เกี่ยวกับอุบัติเหตุทางเครื่องบินนั้นกว้างมาก และไม่ได้รวมเฉพาะกรณีที่ผู้โดยสารหรือลูกเรือได้รับบาดเจ็บสาหัสหรือเสียชีวิตเท่านั้น แต่ยังรวมถึงเหตุการณ์ที่เครื่องบินได้รับความเสียหาย และต้องได้รับการซ่อมแซมหรือสูญหายด้วย

ข้อมูลจำนวนผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางอากาศทั่วโลกยังแสดงให้เห็นว่า มีจำนวนผู้เสียชีวิตลดลงในช่วงเวลาเดียวกัน แม้ว่าจะมีจำนวนเพิ่มขึ้นในบางปีก็ตาม ซึ่งเกิดจากถึงภัยพิบัติทางอากาศครั้งใหญ่ที่เกิดขึ้นในปีนั้น ๆ

จำนวนผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุในเที่ยวบินพาณิชย์ทั่วโลก

ในปี 2014 มีสองเหตุการณ์ที่ทำให้จำนวนผู้เสียชีวิตเพิ่มขึ้นอย่างมาก โดยในเดือน มี.ค. ปีนั้น เที่ยวบิน MH370 ของสายการบินมาเลเซียแอร์ไลน์ ได้หายไประหว่างเดินทางจากกรุงกัวลาลัมเปอร์ไปกรุงปักกิ่งพร้อมผู้โดยสาร 239 คน และในเดือน ก.ค. เครื่องบินอีกลำของสายการบินมาเลเซียแอร์ไลน์ เที่ยวบิน MH17 ถูกขีปนาวุธที่ผลิตโดยรัสเซียxิงตกเหนือยูเครนตะวันออก ทำให้มีผู้เสียชีวิตเกือบ 300 ราย

ศ.เซอร์ เดวิด สปีเกลฮัลเตอร์ ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านสถิติแห่งมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ กล่าวกับบีบีซี เวริฟายว่า ชุดข้อมูลประเภทนี้มีแนวโน้มที่จะเกิดความผันผวนได้ง่าย

“หากคุณนับจำนวนผู้เสียชีวิตแทนที่จะนับจำนวนอุบัติเหตุ ข้อมูลดังกล่าวจะมีความแปรปรวนและอ่อนไหวอย่างมากต่ออุบัติเหตุครั้งใหญ่เพียงครั้งเดียว” เขากล่าว

“เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นโดยบังเอิญไม่ได้เกิดขึ้นอย่างสม่ำเสมอ แต่มักจะเกิดขึ้นเป็นกลุ่มก้อน ดังนั้น น่าเสียดายที่เราคาดเดาว่าอุบัติเหตุทางเครื่องบินดูเหมือนจะมีความเชื่อมโยงกัน ทั้งที่มันไม่เกี่ยวข้องกันก็ตาม”

ส่วนประเด็นเกี่ยวกับอุบัติเหตุที่เป็นข่าวโด่งดังหลายเหตุการณ์ในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมานั้น ทาง อิสโม อัลโทเนน อดีตหัวหน้าคณะสอบสวนภัยพิบัติทางอากาศของฟินแลนด์ กล่าวกับบีบีซี เวริฟายว่า เหตุการณ์ดังกล่าวไม่ได้เป็นสัญญาณบ่งชี้ว่าเครื่องบินมีความปลอดภัยลดลง

“เป็นเรื่องโชคร้ายมากที่ในช่วงนี้ เราได้เห็นอุบัติเหตุต่าง ๆ มากมาย แต่ผู้คนไม่ควรสรุปอะไรจากเหตุการณ์เหล่านี้ เพราะนี่เป็นกรณีที่แตกต่างกันมาก” เขากล่าว

เขาตั้งข้อสังเกตว่าเหตุการณ์บางอย่างในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา มักเกิดขึ้นโดยไม่คาดคิด โดยยกตัวอย่างเหตุเที่ยวบินของสายการบินอาเซอร์ไบจานแอร์ไลน์ที่ตกในคาซัคสถานเมื่อเดือน ธ.ค. ที่ผ่านมา เนื่องจากตกเป็นเป้าหมายของขีปนาวุธต่อต้านอากาศยานของรัสเซีย เป็นต้น

มาร์โก ชาน อดีตนักบินและอาจารย์อาวุโสที่มหาวิทยาลัยบักกิงแฮมเชียร์ นิว บอกกับบีบีซี เวริฟายว่า ผู้คนมีความตระหนักรู้เกี่ยวกับภัยพิบัติทางอากาศเพิ่มมากขึ้น เนื่องจาก “อุบัติเหตุที่เกิดขึ้นได้รับการเปิดเผยมากขึ้นผ่านแพลตฟอร์มสื่อสังคมออนไลน์”

วิดีโอหนึ่งที่เผยแพร่บนติ๊กตอก (TikTok) ซึ่งดึงเนื้อหาบางส่วนมาจากภาพยนตร์เรื่องซูเปอร์แมน แสดงให้เห็นฮีโร่กำลังป้องกันเครื่องบินไม่ให้พุ่งชนสนามกีฬา พร้อมคำบรรยายใต้ภาพว่า “พีท บุตติเจจ ในทุก ๆ วันของช่วง 4 ปีที่ผ่านมา หากดูจากสถานการณ์ในปัจจุบัน” คลิปไวรัลนี้แสดงให้เห็นว่าภัยพิบัติทางการบินเพิ่มขึ้นนับตั้งแต่อดีตรัฐมนตรีคมนาคมสหรัฐฯ ออกจากตำแหน่งเมื่อเดือน ม.ค. ที่ผ่านมา

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาซึ่งเกี่ยวข้องกับเครื่องบินโบอิ้ง 737 แม็กซ์ ยังดึงดูดความสนใจอย่างมากในสื่อหลักและสื่อสังคมออนไลน์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังเหตุการณ์ประตูเครื่องบินsะเบิดระหว่างเที่ยวบินในเดือน ม.ค. 2024

นอกจากนี้ ความกังวลเกี่ยวกับเหตุการณ์ดังกล่าว รวมถึงเหตุการณ์อื่น ๆ อีกหลายกรณี ยังทำให้ลูกค้าบางส่วนคว่ำบาตรเครื่องบินที่ผลิตโดยโบอิ้ง ส่งผลให้ราคาหุ้นของบริษัทร่วงลง

ที่มาของภาพ : Getty Photos

ซากเครื่องบินของสายการบินอเมริกันแอร์ไลน์สถูกยกขึ้นจากแม่น้ำโปโตแมคเมื่อวันที่ 3 ก.พ. เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นหลังจากเครื่องบินของสายการบินอเมริกันแอร์ไลน์สชนกับเฮลิคอปเตอร์ทหารกลางอากาศ เมื่อวันที่ 29 ม.ค. ซึ่งไม่มีผู้รอดชีวิต

ผู้เชี่ยวชาญบอกกับบีบีซี เวริฟายว่า เหตุการณ์เช่นนี้ รวมถึงอุบัติเหตุร้ายแรงต่าง ๆ จะได้รับการสอบสวนอย่างละเอียดโดยเจ้าหน้าที่ โดยรายละเอียดและข้อมูลใหม่ ๆ จากอุบัติเหตุต่าง ๆ จะถูกป้อนเข้าสู่เครื่องจำลองการฝึกนักบิน เพื่อให้พวกเขาสามารถเตรียมพร้อมสำหรับสถานการณ์ที่คล้ายกันในอนาคตได้

“หากคุณลองดูเครื่องฝึกนักบินจำลองในปัจจุบัน จะเห็นว่าเครื่องเหล่านี้มีความก้าวหน้ามากเพียงใด มันเหมือนกับเครื่องบินจริง ๆ” อิสโม อัลโทเนน กล่าว “มันแตกต่างอย่างสิ้นเชิงจากตอนที่ผมเริ่มบินเมื่อกว่า 40 ปีที่แล้ว”

หน่วยงานกำกับดูแลยังสามารถกำหนดบทลงโทษสำหรับการละเมิดมาตรฐานด้านความปลอดภัย ซึ่งรวมถึงค่าปรับ การระงับใบอนุญาต และข้อจำกัดในการดำเนินการ โดยสายการบินอาจถูกห้ามบินเข้าประเทศและกลุ่มประเทศต่าง ๆ หากไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัย

แม้ว่าจะมีอุบัติเหตุทางอากาศเกิดขึ้นบ่อยครั้งในช่วงนี้ แต่การเดินทางทางอากาศยังคงเป็นรูปแบบการเดินทางที่ปลอดภัยที่สุด

จากตัวเลขล่าสุดของกระทรวงคมนาคมของสหรัฐอเมริกา พบว่าการเสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งในปี 2022 มากกว่า 95% เกิดขึ้นกับการเดินทางบนท้องถนน และมีผู้เสียชีวิตจากการเดินทางทางอากาศน้อยกว่า 1% และหากพิจารณาจากจำนวนผู้เสียชีวิตต่อระยะทางที่เดินทาง จะเห็นได้ชัดเจนยิ่งขึ้นอีกว่าการเดินทางทางอากาศมีความปลอดภัยมากกว่า

ในปี 2022 มีผู้โดยสารเสียชีวิตเพียง 0.001 คนต่อระยะทาง 100,000 แสนไมล์บนสายการบิน เทียบกับ 0.54 คนในรถยนต์นั่งส่วนบุคคล จากตัวเลขล่าสุดของสภาความปลอดภัยแห่งชาติซึ่งเป็นองค์กรไม่แสวงหาผลกำไรในสหรัฐฯ

“จงระวังวิธีการเดินทางไปยังสนามบิน” อัลโทเนน กล่าว “นั่นเป็นส่วนที่อันตรายที่สุดของการเดินทาง เมื่อเทียบกับการขึ้นเครื่องบินจริง ๆ”