ใครคือต่างชาติกลุ่มแรกที่ได้ไปเยือน “วอนซัน คัลมา” แหล่งท่องเที่ยวใหม่ของเกาหลีเหนือ

ที่มาของภาพ : AFP/Getty Photos

Article Info

• • Author, เคย์ลีน เดฟลิน, จูลี ยุนยอง ลี และ เควิน เหงียน
  • Position, บีบีซีเวริฟาย (BBC Check)
• เมื่อ 3 ชั่วโมงที่แล้ว

รีสอร์ทชายหาดย่านท่องเที่ยวใหม่ล่าสุดของเกาหลีเหนือที่คิม จอง-อึน ผู้นำสูงสุดเกาหลีเหนือ หมายมั่นปั้นมือผลักดันเป็นโครงการเรือธงเพื่อกระตุ้นการท่องเที่ยว และถูกวิจารณ์จากกลุ่มปกป้องสิทธิมนุษยชนว่ามีการปฏิบัติต่อคนงานก่อสร้างที่รุนแรง ได้เปิดรับนักท่องเที่ยวชาวรัสเซียเป็นกลุ่มแรกแล้วในสัปดาห์นี้

รีสอร์ท วอนซัน คัลมา (Wonsan Kalma) มีพิธีเปิดอย่างยิ่งใหญ่ไปเมื่อเดือน มิ.ย. ที่ผ่านมา โดยคิม จอง-อึน เป็นผู้ตัดริบบิ้นเปิดอย่างเป็นทางการ และเขาเรียกย่านท่องเที่ยวใหม่แห่งนี้ว่าเป็น “จุดหมายปลายทางด้านวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวระดับโลก”

อย่างไรก็ตาม รายละเอียดเกี่ยวกับการก่อสร้างเมืองตากอากาศแห่งนี้ถูกปกปิดเป็นความลับในประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่ถูกปิดกั้นจากโลกภายนอก

บีบีซีเวริฟาย (BBC Check) ตรวจสอบเรื่องนี้จากภาพถ่ายดาวเทียม เก็บข้อมูลจากเอกสารแผนก่อสร้างภายใน และพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญและชาวเกาหลีเหนืออดีตผู้ที่อยู่วงในใกล้ชิด เกี่ยวกับความกังวลด้านการละเมิดทางสิทธิมนุษยชนระหว่างที่โครงการท่องเที่ยวแห่งนี้กำลังก่อสร้าง

สไตล์ก่อสร้างเลียนแบบเมืองเบนิดอร์มของสเปน

คิม จอง-อึน ใช้ชีวิตในวัยหนุ่มส่วนใหญ่ในเมืองวอนซัน ก่อนที่เมืองนี้จะกลายมาเป็นเมืองรีสอร์ทท่องเที่ยวยอดนิยมในช่วงวันหยุดของกลุ่มชนชั้นนำของเกาหลีเหนือ

Skip ได้รับความนิยมสูงสุด and proceed readingได้รับความนิยมสูงสุด

ได้รับความนิยมสูงสุด

ตอนที่แหล่งท่องเที่ยววอนซันถูกวางแผนในช่วงแรก ๆ…. แนวคิดก็คือต้องการจะดึงดูดนักท่องเที่ยวให้มาเยือนย่านนี้ราว ๆ 1 ล้านคน ในขณะที่ยังคงให้ย่านแห่งนี้เป็นพื้นที่แบบปิดกั้น” รี จอง โฮ เจ้าหน้าที่ด้านเศรษฐกิจระดับสูงของเกาหลีเหนือซึ่งเกี่ยวข้องกับวางแผนในช่วงต้นของรีสอร์ทท่องเที่ยว และแปรพักตร์ไปแล้วในปี 2014 กล่าว

“ความตั้งใจก็คือการแง้มเกาหลีเหนือให้เปิดขึ้นเล็กน้อย”

ในปี 2017 หรือหนึ่งปีก่อนการก่อสร้างเริ่มขึ้น คิม จอง-อึน ส่งคณะทำงานในภารกิจค้นหาความจริงไปยังสเปน ซึ่งคณะจากเกาหลีเหนือกลุ่มนี้ได้ไปเยือนรีสอร์ทในเมืองเบนิดอร์ม

มาติอัส เปเรซ ซุช สมาชิกทีมจากสเปนที่เป็นเจ้าภาพการทัวร์กล่าวว่า คณะผู้แทนจากเกาหลีเหนือมีทั้ง “นักการเมืองระดับสูงและสถาปนิกจำนวนมาก ซึ่งพวกเขาจดบันทึกสิ่งต่าง ๆ อย่างมากมาย” และบอกด้วยว่าทัวร์ของคณะนี้ยังได้ไปเยือนสวนสนุก ตึกโรงแรมสูงหลายชั้น และท่าเรือ

จากข้อมูลโบรชัวร์โฆษณาแหล่งท่องเที่ยวของเกาหลีเหนือ ประกอบไปด้วยแผนที่ที่ระบุตำแหน่งของโรงแรมเลียบชายหาด 43 แห่ง รวมถึงบ้านพักเกสต์เฮาส์ริมทะเลสาบที่ขุดขึ้นมาใหม่และลานตั้งแคมป์

บีบีซีได้นำพิกัดเหล่านี้มาเทียบกับภาพถ่ายดาวเทียมความละเอียดสูง ถึงแม้ว่าเราจะไม่สามารถตรวจสอบยืนยันได้ว่าการก่อสร้างสถานที่เหล่านี้เสร็จสมบูรณ์และพร้อมรับนักท่องเที่ยวหรือไม่

สำหรับสวนน้ำ ประกอบไปด้วยเครื่องเล่นอย่างหอสไลเดอร์น้ำสีเหลือง ซึ่งตั้งอยู่ห่างจากชายหาด

ขยับออกไปทางด้านเหนือ มีแหล่งความบันเทิงซึ่งประกอบด้วยอาคารต่าง ๆ ที่อยู่ในแผน เช่น โรงละคร ศูนย์นันทนาการและฟิตเนส รวมถึงโรงภาพยนตร์

จากภาพถ่ายดาวเทียมในช่วงต้นปี 2018 และนับตั้งแต่ช่วงเวลานั้นยาวไปอีก 18 เดือน ปรากฏภาพของอาคารต่าง ๆ ผุดขึ้นหลายสิบแห่งตลอดแนวชายฝั่ง 4 กิโลเมตร

จากช่วงเวลาดังกล่าว รีสอร์ทต่าง ๆ ก่อสร้างแล้วเสร็จไปแล้ว 80% ตามการรายงานของบริษัทวิเคราะห์ภาพถ่ายดาวเทียมที่ชื่อว่า เอสไอ อนาลิติกส์ (SI Analytics) ในเกาหลีใต้

อย่างไรก็ตาม หลังจากความพยายามในการก่อสร้างอย่างเร่งรีบ ดูเหมือนว่างานที่ไซต์ก่อสร้างนี้จะหยุดชะงักลงไป

จากนั้นการก่อสร้างกลับมาเริ่มใหม่อีกครั้ง หลังการพบกันระหว่างคิม จอง-อึน และนายวลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย ในเดือน มิ.ย. 2024 ซึ่งในการพบกันครั้งนั้นปูตินกล่าวว่า เขาจะส่งเสริมให้พลเมืองรัสเซียมาเที่ยวเยือนรีสอร์ทพักผ่อนช่วงวันหยุดของเกาหลีเหนือแห่งนี้

ต้นทุนมนุษย์ที่ใช้ในการก่อสร้าง

ความรวดเร็วในการก่อสร้างก่อให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับการปฏิบัติต่อแรงงานที่ทำงานในไซต์ก่อสร้างเหล่านี้

สหประชาชาติหรือยูเอ็น (UN) ได้เน้นย้ำถึงระบบการใช้แรงงานบังคับในเกาหลีเหนือ โดยเฉพาะ “กองพลช็อก (shock brigades)” ซึ่งกลุ่มผู้ใช้แรงงานมักจะเผชิญเงื่อนไขสภาพแวดล้อมการทำงานที่รุนแรง ชั่วโมงการทำงานอันยาวนาน และการจ่ายเงินชดเชยที่ไม่เพียงพอ

ในรายงานของยูเอ็นเมื่อปี 2024 ได้อธิบายกองพลช็อกไว้ว่าเป็นกลุ่มคนที่ถูกบังคับให้ทำงานหนักด้วยแรงกายอย่างทรหด ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับงานก่อสร้างและเกษตรกรรม

เจมส์ ฮีนาน เจ้าหน้าที่สำนักงานข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนยูเอ็นประจำกรุงโซล เกาหลีใต้ กล่าวว่า “มีรายงานหลายฉบับที่ระบุว่า รีสอร์ทเกาหลีเหนือที่ก่อสร้างใหม่เหล่านี้ใช้กระบวนการที่พวกเขาเรียกว่า ‘กองพลช็อก'”

“เรายังได้เห็นรายงานที่ระบุว่า คนงานต้องทำงานตลอด 24 ชั่วโมงในช่วงสุดท้ายเพื่อให้โครงการนี้เสร็จ ซึ่งฟังดูเหมือนกองพลช็อกสำหรับผม”

ที่มาของภาพ : Getty Photos

บีบีซีได้สัมภาษณ์ชาวเกาหลีเหนือคนหนึ่งที่เคยทำงานในโครงการและในที่สุดก็เป็นผู้จัดการของกองพลช็อก

ถึงแม้ว่า โช ชุง ฮุย ซึ่งท้ายที่สุดเขาได้แปรพักตร์จากเกาหลีเหนือมาแล้ว ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการก่อสร้างรีสอร์ทในเมืองวอนซัน แต่เขาก็จดจำการกระทำที่โหดร้ายทารุณต่าง ๆ ของหน่วยที่เขาดูแลได้

“หลักการเบื้องหลังของกองพลนี้ คือ ไม่ว่ายังไงก็ตาม คุณต้องทำงานนี้ให้เสร็จ แม้ว่าจะต้องแลกมาด้วยชีวิตของคุณ” เขากล่าว

“ผมเห็นผู้หญิงหลายคนที่ต้องเผชิญกับความเครียดทางร่างกายอย่างหนัก และกินอาหารที่แย่จนทำให้ประจำเดือนของพวกเธอหยุดไหลไปอย่างสิ้นเชิง”

ที่มาของภาพ : Getty Photos

คัง กยูรี ซึ่งเคยทำงานในวอนซันก่อนหลบหนีมายังเกาหลีใต้ในปี 2023 กล่าวว่า ลูกพี่ลูกน้องของเธออาสาเข้าไปทำงานที่ไซต์ก่อสร้างเพราะเขาเห็นว่ามันเป็นหนทางที่จะทำให้เขาได้ย้ายไปอยู่ในเมืองหลวงกรุงเปียงยาง ซึ่งสงวนไว้ให้กับเฉพาะพลเมืองเกาหลีเหนือที่ได้รับความไว้วางใจจากกลุ่มผู้ปกครองประเทศเท่านั้น

“เขาแทบจะนอนไม่หลับเลย พวกเขา ไม่ได้ ให้อาหารเขาไม่พอ” เธอกล่าว

“สิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ไม่ได้ถูกจัดเตรียมไว้อย่างเหมาะสม คนงานบางเสียชีวิตระหว่างที่ทำงานและพวกเขา ทางการ ไม่รับผิดชอบอะไรเลย หากพวกเขาเสียชีวิตหรือตกลงไป”

คัง กยูรี กล่าวด้วยว่า ผู้ที่อยู่อาซัยในวอนซันถูกขับไล่ออกจากบ้านต้องตัวเองขณะที่โครงการรีสอร์ทขยายการก่อสร้าง ซึ่งโดยมากชาวบ้านเหล่านั้นไม่ได้ค่าชดเชยแต่อย่างใด

แม้สิ่งที่คังเล่ามาจะไม่ได้ชี้เฉพาะ แต่บีบีซีเวริฟาย (BBC Check) สามารถยืนยันผ่านการวิเคราะห์ภาพถ่ายดาวเทียมว่ามีการรื้อถอนสิ่งก่อสร้างบ้านเรือใกล้กับถนนเส้นหลักที่มุ่งไปยังย่านรีสอร์ท ซึ่งตอนนี้มันถูกแทนที่ด้วยกลุ่มอาคารสูงที่มองเห็นได้จากภาพถ่ายดาวเทียม

“พวกเขารื้อถอนทุกสิ่งทุกอย่างออกไปหมด และสร้างบางอย่างขึ้นมาใหม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมันเป็นที่ดินที่ทำเลดี” คัง กล่าว

“ปัญหาคือแม้จะรู้สึกไม่ยุติธรรมยังไงก็ตาม ผู้คนไม่สามารถพูดได้อย่างเปิดเผยหรือประท้วง”

เกี่ยวกับประเด็นนี้ บีบีซีได้ติดต่อเพื่อขอคำชี้แจงจากทางการเกาหลีเหนือ แต่ยังไม่ได้รับการตอบกลับ

ที่มาของภาพ : Getty Photos

นักท่องเที่ยวต่างชาติอยู่ที่ไหน ?

เกาหลีเหนือเป็นประเทศที่แทบจะปิดกั้นนักท่องเที่ยวจากต่างชาติอย่างสิ้นเชิง โดยมีเพียงกลุ่มทัวร์ท่องเที่ยวบางส่วนที่ถูกควบคุมอย่างเข้มงวดเท่านั้นที่ได้รับอนุญาตให้เข้าไปเยือน

ย่านวอนซัน คัลมา (Wonsan Kalma) ไม่เพียงแต่ถูกมองว่ามีบทบาทสำคัญในการฟื้นคืนเศรษฐกิจของเกาหลีเหนือที่ย่ำแย่จากการถูกคว่ำบาตรเท่านั้น แต่ยังเป็นการกระชับความสัมพันธ์กับรัสเซียให้แนบแน่นขึ้น ซึ่งความสัมพันธ์ของทั้งสองชาติได้ใกล้ชิดกันมากขึ้นหลังจากเกาหลีเหนือส่งทหารไปช่วยรัสเซียรบในสงครามยูเครน

จากข้อมูลในเอกสารแผนการก่อสร้างเมืองรีสอร์ทฉบับเบื้องต้นที่บีบีซีเวริฟายได้เห็น เป้าหมายแรกคือดูดให้นักท่องเที่ยวมากกว่า 1 ล้านมาเยือน โดยคาดว่านักท่องเที่ยวต่างชาติกลุ่มหลักที่จะมาคือนักท่องเที่ยวชาวจีนและรัสเซีย

ที่มาของภาพ : AFP

บีบีซีได้ตรวจสอบแหล่งเอเยนต์ท่องเที่ยวทั้งในจีนและรัสเซียเพื่อมองหาว่ามีการโปรโมตการขายทัวร์ท่องเที่ยวใด ๆ ไปยังเมืองรีสอร์ทแห่งใหม่ของเกาหลีเหนือหรือไม่

จากการตรวจสอบไม่พบว่ามีเอเยนต์ท่องเที่ยวของจีนเจ้าใดที่โฆษณาทัวร์ไปยังย่านวอนซัน อย่างไรก็ตาม พบว่ามีเอเยนต์ทัวร์ของรัสเซีย 3 รายที่เสนอทัวร์ต่าง ๆ ไปยังเกาหลีเหนือ ซึ่งรวมถึงที่ย่านวอนซัน คัลมาด้วย

บีบีซีโทรศัพท์สอบถามไปยังเอเยนต์ทัวร์รัสเซียโดยแสดงตนว่าเป็นลูกค้าที่สนใจไปเที่ยวเมื่อช่วงต้นเดือน ก.ค. ที่ผ่านมา หรือหนึ่งสัปดาห์ก่อนที่กำหนดการทัวร์จะออกเดินทางในวันที่ 7 ก.ค. ได้รับแจ้งข้อมูลจากเอเยนต์ทัวร์ว่า มีนักท่องเที่ยวจากรัสเซีย 12 คนที่จองทัวร์ไว้

โปรแกรมทัวร์หนึ่งสัปดาห์ไปยังเกาหลีเหนือ ประกอบด้วยการเข้าพักที่รีสอร์ทวอนซัน 3 วัน สนนราคา 1,800 ดอลลาร์สหรัฐ (กว่า 58,310 บาท) ซึ่งเป็นอัตราที่สูงกว่ารายได้เฉลี่ยต่อเดือนในรัสเซียกว่า 60%

ตารางโปรแกรมทัวร์อีกสองช่วงเวลากำหนดไว้ในเดือน ส.ค. ตามข้อมูลจากเอเยนต์ท่องเที่ยวรัสเซียรายนี้

ที่มาของภาพ : Vostok Intur

เราได้ติดต่อไปยังเอเยนต์ผู้ให้บริการทัวร์อีกสองรายที่เสนอแพ็กเกจทัวร์ที่คล้ายกัน แต่ทั้งสองรายปฏิเสธที่จะเปิดเผยว่ามีลูกค้าจองทัวร์ดังกล่าวกี่คน

อังเดรย์ ลานคอฟ ผู้เชี่ยวชาญด้านความสัมพันธ์รัสเซีย-เกาหลีเหนือจากมหาวิทยาลัยกุกมินในกรุงโซล กล่าวว่า มีแนวโน้มน้อยมากที่วอนซัน คัลมา จะได้รับความนิยมจากผู้มาเยือนชาวรัสเซีย

“นักท่องเที่ยวรัสเซียสามารถไปเที่ยวในประเทศอื่น ๆ ได้อย่างง่ายดายอย่างเช่นตุรกี อียิปต์ ไทย และเวียดนาม ซึ่งประเทศเหล่านี้ก็ดูมีภาษีเหนือกว่าทุกสิ่งทุกอย่างที่เกาหลีเหนือทำ” เขากล่าว

“มาตรการการบริการก็สูงกว่าและคุณไม่ต้องตกอยู่ภายใต้การถูกจับตาตรวจสอบด้วย”

รายงานเพิ่มเติมโดย ยาโรสลาวา คิริวกินา, ยี่ หม่า และคริสตินา คูวาส, ออกแบบกราฟิกโดย แซลลี นิโคลส์ และ เออร์วาน ไรวอลท์