ชีวิตที่โดดเดี่ยวและรอความเสียชีวิตของวาฬเพชฌฆาต 2 ตัวในสวนน้ำร้างฝรั่งเศส

ที่มาของภาพ : Seph Lawless

• • Creator, ลิเดีย วิลสัน
  • Role, บีบีซี เวิลด์ เซอร์วิส
• เมื่อ 5 ชั่วโมงที่แล้ว

“ยิ่งปล่อยให้นานวันขึ้น พวกเขาก็จะทำให้มันเสียชีวิต”

นี่เคยเป็นความคิดของนักเคลื่อนไหวทางสื่อสังคมออนไลน์อย่าง เซฟ ลอว์เลสส์ หลังจากที่เขาได้บุกรุกเข้าไปในสวนน้ำสำหรับการจัดแสดงสัตว์ทะเลที่ถูกทิ้งร้างขนาดใหญ่ที่สุดในยุโรป

คลิปวิดีโอที่เขาถ่ายไว้เป็นภาพวาฬเพชฌฆาตกำลังว่ายน้ำอย่างไร้ชีวิตชีวาในสระน้ำที่เต็มไปด้วยสาหร่าย และคลิปนี้ได้สร้างกระแสวิจารณ์อย่างมากบนโลกออนไลน์

วาฬเพชฌฆาตวิกิและเคโจครั้งหนึ่งเคยเป็นที่ชื่นชอบของฝูงชน แต่ในตอนนี้พวกมันไม่ได้ออกแสดงต่อหน้าผู้ชมแล้ว นับตั้งแต่สวนน้ำมารีนแลนด์ (Marineland) ในเมืองอองตีบส์ของฝรั่งเศสต้องปิดตัวลงในเดือน ม.ค. 2025

ราว 11 เดือนหลังจากการปิดทำการ วิดีโอที่กลายเป็นกระแสในสังคมออนไลน์ของลอว์เลสส์ที่ซึ่งเผยให้เห็นวาฬเพชฌฆาตสองตัวที่ถูกทิ้งไว้ในสวนน้ำที่ว่างเปล่ามีคนเข้าชมมากกว่า 33 ล้านครั้ง พร้อมกับคำถามต่อสวัสดิภาพความเป็นอยู่ของสัตว์น้ำทั้งสองตัว

ขณะที่ผู้ดูแลมารีนแลนด์บอกกับบีบีซีว่า วาฬเพชฌฆาตทั้งสองตัวยังมีสุขภาพดีและได้รับการดูแลอย่างดี

อย่างไรก็ตาม สวนน้ำแห่งนี้ยอมรับว่า “สถานการณ์ในตอนนี้ถือว่าน่ากังวลและต้องได้รับการช่วยเหลืออย่างเร่งด่วนอย่างมาก และยังถือว่ามีความเสี่ยงต่อสวัสดิภาพของสัตว์เหล่านั้นด้วย

ในขณะนี้สวนน้ำมารีนแลนด์กำลังเรียกร้องให้รัฐบาลฝรั่งเศสเข้ามารับผิดชอบ

บทความนี้ประกอบด้วยเนื้อหาจาก Instagram เราขอความยินยอมจากคุณก่อนใช้คุกกี้ หรือเทคโนโลยีอื่น ๆ บันทึกอะไรลงไป คุณอาจต้องอ่านนโยบายคุกกี้ของ Instagram และนโยบายความเป็นส่วนตัวของ Instagram ก่อนให้ความยินยอม หากต้องการอ่านเนื้อหานี้ โปรดเลือก “ยินยอมและไปต่อ”

สิ้นสุด Instagram โพสต์

ลอว์เลสส์หวังว่า งานของเขาจะส่งผลต่อการกระตุ้นความรู้สึกทางอารมณ์ให้กับผู้ชม

“ในตอนนี้ผู้คนต่างพยายามที่หาทางออกสำหรับเรื่องนี้ พวกเขาจึงส่งต่อคลิปวิดีโอกันอย่างบ้าคลั่งในสื่อสังคมออนไลน์” เขากล่าว

คลิปวิดีโอคลิปนี้ถือเป็นเนื้อหาที่เขาผลิตซึ่งกลายเป็นกระแสไวรัลมากที่สุดเท่าที่เขาเคยทำมา และเขายังพบว่า กลุ่มเซเลบริตี หรือ ผู้มีชื่อเสียงอย่าง เบลลา ฮาดิด, วาคีน ฟินิกซ์ และเคซีย์ มัสเกรฟส์ ก็ร่วมแชร์เรื่องราวนี้ด้วยเช่นกัน

“นี่ไม่ใช่สื่อสังคมออนไลน์ นี่มันคือการขับเคลื่อนทางสังคม” ลอว์เลสส์กล่าวอ้าง

ที่มาของภาพ : Seph Lawless

ในปัจจุบันมีสถานที่ในในยุโรปเพียง 3 แห่งเท่านั้นที่ยังคงเก็บวาฬเพชฌฆาตไว้ ตามการรายงานขององค์กรการกุศลด้านอนุรักษ์วาฬและโลมาระดับโลก (Whale and Dolphin Conservation)

หนึ่งในนั้นคือ มารีนแลนด์ ซึ่งดำเนินการโดย ปาร์เกส เรอูนิโดส (Parques Reunidos) บริษัทสัญชาติสเปนที่บริหารสวนสนุกและสวนน้ำมากกว่า 30 แห่งทั่วโลก

ปาร์เกส เรอูนิโดส ต้องปิดสวนน้ำมารีนแลนด์ในช่วงต้นปีนี้ หลังจากกฎหมายฉบับหนึ่งของฝรั่งเศสที่ผ่านการรับรองในรัฐสภาเมื่อปี 2021 ซึ่งกฎหมายฉบับนี้มุ่งแก้ไขปัญหาการทารุณกรรมสัตว์ ห้ามการจัดแสดงสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในทะเลที่ถูกกักขังเช่น วาฬ หรือ โลมา โดยจะมีผลบังคับใช้นับตั้งแต่ช่วงสิ้นปีของปี 2026 เป็นต้นไป

เนื่องจากความยุ่งยากในการเคลื่อนย้ายและการดูแลสัตว์ที่มีขนาดใหญ่เช่นนั้น สวนน้ำและทางการฝรั่งเศสจึงไม่สามารถหาบ้านใหม่ให้กับวาฬเพชฌฆาตทั้งสองตัวได้

ด้านปาร์เกส เรอูนิโดสเอง ก็ยังคงพยายามผลักดันให้มีการย้ายวาฬทั้งสองตัวนี้ไปยังสวนน้ำอื่นอย่าง โลโร ปาร์ค (Loro Parque) ในสเปนแทน แม้ว่าความพยายามที่ผ่านมาจะยังคงถูกกีดกันจากทางการของสเปนและฝรั่งเศสเมื่อช่วงต้นปีนี้ก็ตาม

ขณะที่องค์กรพัฒนาเอกชนหรือเอ็นจีโอหลายแห่งต่างพากันวิพากษ์วิจารณ์แผนการดังกล่าว เนื่องจากวิกิและเคโจยังคงสามารถดูแลไว้เพื่อให้พวกมันยังแสดงโชว์ได้

ปัจจุบัน โลโร ปาร์ค บนเกาะเตเนรีเฟ (Tenerife) มีวาฬเพชฌฆาตที่เลี้ยงไว้ 4 ตัว โดยแจ้งไว้ว่า มีไว้เพื่อวัตถุประสงค์ทางการศึกษาสำหรับคนเข้าชม

ย้อนกลับไปในปี 2009 เกิดเหตุร้ายขึ้น เมื่อผู้ฝึกสอนรายหนึ่งถูกเจ้าคีโต (Keto) หนึ่งในวาฬเพชฌฆาตในสวนน้ำแห่งนี้โจมตีระหว่างการแสดง เหตุการณ์ครั้งนั้นทำให้ อเล็กซิส มาร์ติเนซ ผู้ฝึกสอนวัย 29 ปี เสียชีวิต ต่อมาเจ้าคีโตก็เสียชีวิตลง ส่วนวาฬเพชฌฆาตอีก 3 ตัวที่เหลือก็ทยอยเสียชีวิตตามในระหว่างเดือน มี.ค. 2021 – ก.ย. 2022

นอกจากนี้ยังมีสวนน้ำอีกแห่งในยุโรปที่ยังมีวาฬเพชฌฆาตเลี้ยงไว้ คือ มอสควาเรียม (Moskvarium) พิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำในรัสเซีย ซึ่งมี “เจ้านายา” (Naya) วาฬเพชฌฆาตเลี้ยงถูกเลี้ยงไว้เพื่อให้คนเข้าชม ร่วมกับวาฬเพชฌฆาตอีกสองตัว ซึ่งทั้งสองตัวเสียชีวิตไปแล้วในตอนนี้

ที่มาของภาพ : Seph Lawless

ชายผู้อยู่เบื้องหลังคลิปวิดีโอที่กำลังเป็นกระแสอยู่ในตอนนี้ มักจะมีผลงานการบันทึกภาพพื้นที่รกร้างว่างเปล่าและนำมาเผยแพร่บนโลกออนไลน์

เขาทำงานภายใต้นามแฝงว่า “เซฟ ลอว์เลสส์” ซึ่งเขากล่าวว่าผลงานนี้เป็นตัวแทนของ “การต่อต้านการละเลย การสะท้อนถึงความเสื่อมโทรมทางสังคม และเป็นกระบอกเสียงให้กับผู้ด้อยโอกาส”

หลายครั้งเขาตัดสินใจฝ่าฝืนกฎหมายเพื่อไล่ล่าคอนเทนต์หรือเนื้อหาที่เป็นกระแส

“ผมเชื่อมั่นอย่างแรงกล้าว่า บางครั้งคุณก็ต้องทำผิดกฎหมายเพื่อทำในสิ่งที่ถูกต้อง” เขาบอกกับบีบีซี

เขาเริ่มสนใจในการถ่ายทำสารคดีของสวนน้ำที่ว่างเปล่าแห่งนี้ เมื่อเขาค้นพบว่าพวกวาฬเหล่านั้นยังคงอาศัยในสระน้ำอันเสื่อมโทรมที่นั่น

เขาเชื่ออีกว่า สภาพความเป็นอยู่ของมันที่ถูกขังอยู่เช่นนั้นจะส่งผลกระทบทางด้านจิตใจต่อพวกมันอย่างรุนแรง

“ลองจินตนาการดูนะครับ สิ่งที่พวกมันรับรู้คือ พวกมันเกิดในกรงขัง” ลอว์เลสส์กล่าว

“พวกมันสร้างความบันเทิง พวกมันได้รับเสียงปรบมือดังจากคนดูอย่างไม่น่าเชื่อ เสียงปรบมือจากเจ้าหน้าที่ตรงนั้น เสียงโห่ร้องและเสียงชื่นชม…”

“และแล้ว ก็เงียบหายไป”

ที่มาของภาพ : Seph Lawless

เขาบรรยายถึงความทรงจำในครั้งแรกที่เขาได้ติดต่อไปยังมารีนแลนด์ ซึ่งตอนนั้นก็เป็นบรรยากาศแบบเป็นมิตรทั่ว ๆ ไป

“ผมไม่ได้ติดต่อพวกเขาโดยมีเป้าหมายที่จะเปิดโปงพวกเขา” เขาอธิบาย เขาบอกเพียงว่า เขาต้องการทำสารคดีเกี่ยวกับสภาพทั่วไปของสวนน้ำหลังปิดทำการไปเท่านั้น

เขาบอกว่า ท่าทีที่เป็นมิตรในตอนแรกเปลี่ยนไปเมื่อเขาขอเข้าไปถ่ายวิดีโอสัตว์ที่อยู่ข้างใน

ลอว์เลสส์กล่าวว่า “ผมให้โอกาสพวกเขาทุกอย่างแล้วที่จะให้ผมเข้าไป แต่พอพวกเขาบอกว่า ‘ไม่ คุณไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าไป' และเขาตัดขาดการติดต่อกับผม ผมก็รู้เลยว่าพวกเขาไม่อยากให้ผมเห็นสิ่งที่พวกเขาซ่อนอยู่ข้างใน”

ลอว์เลสส์เล่าย้อนให้ฟังถึงความรู้สึกโดยเฉพาะเกี่ยวกับความสงสัยต่อคุณภาพของน้ำและโภชนาการของอาหารที่เลี้ยงสัตว์ และจึงตัดสินใจบินจากสหรัฐฯ ไปยังฝรั่งเศสเพื่อค้นหาคำตอบด้วยตนเอง

รวม ๆ แล้วเขาบุกรุกเข้าไปในสวนน้ำแห่งนี้ถึง 3 ครั้งเพื่อถ่ายทำสารคดีเกี่ยวกับความเป็นอยู่ของเจ้าวิกิและเคโจ

เขาเชื่อว่า คลิปวิดีโอที่เขาได้มาอย่างผิดกฎหมายนั้นสามารถพิสูจน์ได้ว่า คำอ้างของสวนน้ำมารีนแลนด์ที่ว่า วาฬเพชฌฆาตทั้งสองได้รับการดูแลเป็นอย่างเหมาะสมในสวนน้ำที่ถูกทิ้งร้างเป็นเรื่องไม่จริง

ในระหว่างการเข้าไปเยือนครั้งหลังสุด เขาได้เก็บภาพการแสดงของวาฬซึ่งเป็นที่ชัดเจนว่าพวกมันสังเกตเห็นโดรนที่ติดกล้องของเขา นั่นคือหนึ่งในช่วงเวลาที่เขารู้สึกตื่นเต้น

“บางทีพวกมันรู้ว่า ผมอยู่ตรงนั้นพยายามที่จะช่วยพวกมัน” เขาคาดเดา

“บางทีพวกมันอาจจะแค่คิดว่า ผมเป็นผู้ฝึกสอนและมันต้องการอาหารก็เป็นได้”

ที่มาของภาพ : Seph Lawless

กระทรวงการเปลี่ยนแปลงทางนิเวศวิทยาของฝรั่งเศสระบุว่า กำลังรอรายงานประเมินสภาพของสระน้ำและสวัสดิการของวาฬเพชฌฆาตเหล่านั้นอยู่

ด้านองค์กรพัฒนาเอกชนด้านสัตว์ทะเลที่รับผิดชอบการศึกษาครั้งนี้อย่าง ซีเชพเพิร์ด (Sea Shepherd) กล่าวว่า พวกเขายังคงรอผลการประเมินอยู่ แต่ยืนยันว่าบ่อเลี้ยงวาฬเพชฌฆาตมีความบกพร่อง

หัวหน้าฝ่ายสื่อสารของมารีนแลนด์ก็แสดงความกังวลต่อบีบีซีเกี่ยวกับคุณภาพของน้ำในสระ โดยกล่าวว่าสระน้ำเหล่านั้นหมด “อายุการใช้งาน” แล้ว

“ผู้ฝึกสอนของมารีนแลนด์ยังคงอยู่ที่สวนสัตว์เพื่อดูแลความเป็นอยู่ที่ดีของพวกมัน” บริษัทกล่าวเสริม

ลอว์เลสส์เกรงว่า วิกิและเคโจจะประสบกับเรื่องร้ายแรงที่สุด เนื่องจากพวกมันต้องถูกย้ายไปอยู่ที่อื่นก่อนที่กฎหมายจะเริ่มมีผลบังคับใช้ในอีกกว่าหนึ่งปีข้างหน้า และยังไม่มีแผนที่ชัดเจนว่าพวกมันจะไปอยู่ที่ไหน

“คุณคิดว่ารัฐบาลฝรั่งเศสหรือมารีนแลนด์จะทุ่มเทในเรื่องนี้แค่ไหนกัน ทั้งในด้านโลจิสติกส์ พลังงาน และเงิน สำหรับวาฬสองตัวนี้”