ภาณุพงศ์ ศรีธนานุวัฒน์ หรือ ‘ไนซ์ ดาวดิน’ คือหนึ่งในสมาชิกกล

ภาณุพงศ์ ศรีธนานุวัฒน์ หรือ ‘ไนซ์ ดาวดิน' คือหนึ่งในสมาชิกกลุ่มดาวดิน ผู้ต่อต้านรัฐประหารและรัฐบาลทหารของประยุทธ์ จันทร์โอชามาเนิ่นนาน เคยมีคดีความจากการแสดงออกทางการเมืองต่อต้านระบอบประยุทธ์

ท่ามกลางความขัดแย้งระลอกใหม่ตามแนวชายแดนไทย-กัมพูชา เกิดเหตุปะทะรุนแรงหลายครั้ง กระทบชีวิตพลเรือน ชาวบ้านจำนวนมากต้องอพยพมาที่ศูนย์อพยพ และยังกลับภูมิลำเนาไม่ได้ ไนซ์และเพื่อน เปลี่ยนพื้นที่ส่วนตัวของครอบครัวในจังหวัดสุรินทร์ เป็นศูนย์อพยพภาคเอกชน และศูนย์รับบริจาคเพื่อส่งต่อความช่วยเหลือถึงศูนย์อพยพต่าง ๆ

อาคารที่ไนซ์ใช้เป็นศูนย์อพยพชั่วคราวนั้น เขาเปิดเผยว่าเป็นหอพักเล็ก ๆ ของแม่ที่ยังไม่เปิดเป็นทางการ ขนาดห้องละประมาณ 20 ตำรวจม. จำนวน 12 ห้อง เขาใช้เฟซบุ๊กส่วนตัวประกาศไปตามกลุ่มต่าง ๆ เพื่อประชาสัมพันธ์ ปัจจุบันมีคนเข้ามาอยู่ประมาณ 60-70 คน ในพื้นที่หอพัก 12 ห้อง ตั้งแต่เด็กทารกไปจนถึงคนแก่และผู้ผ่วยติดเตียง ส่วนมากเป็นผู้อพยพชุดแรกช่วงเริ่มปะทะ บางส่วนมาจากศูนย์อพยพของรัฐบาล แต่ด้วยความแออัด (เขาใช้คำว่า “มันแออัดเกินไป มากกว่าที่จะสามารถอยู่ได้”) จึงย้ายมาอยู่ที่นี่แทน รวมถึงผู้อพยพอีกกลุ่มที่กลับภูมิลำเนาทันทีที่ประกาศหยุดยิv แต่เนื่องจากภาครัฐขอให้อพยพต่อไปก่อน เพราะมีปฏิบัติการทางทหารในพื้นที่ชุมชนอยู่ จึงติดต่อขออาศัยด้วย

นอกจากหอพักของแม่เขาแล้ว ไนซ์เสริมว่ายังเปิดบ้านที่ไม่ได้ใช้ และหอของญาติกับเครือข่ายที่ชวนทำด้วยกัน รวมแล้วมีประมาณร้อยกว่าคนที่ไนซ์และเพื่อนจัดหาที่พักพิงให้ได้ พยายามแบ่งคนไปตามศูนย์ของเครือข่ายที่ทำงานด้านสังคมด้วยกัน เพื่อไม่ให้เกิดความแออัด เขาประเมินว่าทั้งหมดมีประมาณหลักสิบแห่ง แต่ไม่ได้อยู่ในข้อมูลของหน่วยงานรัฐ เพราะใช้วิธีบอกกันปากต่อปากและผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว

เรื่องการแจกจ่ายของบริจาคไปยังศูนย์อพยพอื่น ๆ รวมถึงแนวหน้าตามชายแดน ไนซ์บอกว่ามีเพื่อนมาช่วยประมาณเกือบสิบคนในวันธรรมดา ประมาณยี่สิบคนในวันหยุด เป็นคนขับรถส่งของที่ไม่รับงานเพื่อมาส่งของบริจาคแทน แม้แต่วัยรุ่นกระบะซิ่งก็มีมาช่วยส่ง พวกเขาใช้วิธีสำรวจว่าที่ไหนขาดเหลืออะไร และนำเงินบริจาคไปซื้อหามา ถ้ามีของอยู่แล้วก็เอาไปส่งเลยโดยไม่ผ่านกองกลางของรัฐ เพื่อตัดปัญหาความล่าช้า แต่เขาก็เล่าว่า บางครั้งมีคนมารับของเอาไปติดสติกเกอร์ตัวเองก่อนแจกจ่ายให้ผู้อพยพ ซึ่งพวกเขาไม่ติดใจอะไร และมองเป็นเรื่องตลก เพราะขอแค่ของไปถึงคนที่ต้องการก็เพียงพอ

เขาเล่าว่า เมื่อเริ่มเข้าสัปดาห์ที่สอง ของบริจาคก็เริ่มขาดแคลน สิ่งจำเป็นมากอย่างคาดไม่ถึง คือแพมเพิสสำหรับเด็กและผู้ใหญ่ กางเกงใน ชุดชั้นใน เพราะในศูนย์อพยพแออัดและพื้นที่ซักล้างมีจำกัด ทำให้เป็นที่ต้องการมาก โดยเฉพาะของใช้สำหรับผู้ป่วยติดเตียง ซึ่งเพิ่มขึ้นเป็นทวีคูณจากช่วงแรก ๆ เนื่องจากมีการอพยพสองระลอก ระลอกแรกที่อพยพคือแนวชายแดน เช่น อำเภอพนมดงรัก อำเภอกาบเชิง ส่วนมากมาอยู่ที่อำเภอเมืองสุรินทร์ บางส่วนอยู่ที่อำเภอปราสาทซึ่งอยู่ระหว่างอำเภอชายแดนกับอำเภอเมือง เมื่อมีสะเก็ดsะเบิดมาตกบริเวณศูนย์อพยพ จึงมีการอพยพระลอกสองเข้ามาในเมืองกันทั้งหมด จนเกิดความแออัด และจำนวนคนแก่กับผู้ป่วยติดเตียงมากขึ้นทวีคูณอย่างที่ว่า

ไนซ์ยอมรับว่ามีค่าใช้จ่ายแฝงไม่น้อยเกิดขึ้น แต่พวกเขาก็จะพยายามทำไปให้ถึงที่สุดจนกว่าชาวบ้านจะได้กลับภูมิลำเนา ซึ่งเขาประเมินว่า หากทั้งสองฝั่งหยุดยิvกันได้จริง ๆ คงใช้เวลาอย่างน้อยประมาณสัปดาห์กว่า ๆ จึงจะสามารถให้ชาวบ้านกลับบ้านได้อย่างเรียบร้อย

ไม่เพียงแต่ชาวบ้านในศูนย์อพยพเท่านั้น เขาเล่าว่ายังมีทหารมาขอความช่วยเหลือด้านเวชภัณฑ์ รวมถึงอาหารและข้าวของเครื่องใช้ ซึ่งพวกตนก็ยินดีช่วยเหลือ เนื่องจากเคารพในความเป็นมนุษย์ซึ่งกันและกัน และเห็นใจทหารชั้นผู้น้อยที่ล้วนต้องปฏิตามหน้าที่ด้วยระบบของทหาร อีกทั้งพบเจอความล่าช้าในการเบิกจ่าย จึงเลือกติดต่อมาทางกลุ่มของไนซ์โดยตรงเพื่อความทันท่วงทีสำหรับใช้งาน

สำหรับคำถามที่หลายคนสงสัย (แม้จะเป็นไปในเชิงค่อนขอดการเคลื่อนไหวของม็อบเยาวชน) ว่า “รู้หรือยัง ทหารมีไว้ทำไม?” ไนซ์ย้ำว่าทุกคนรู้มานานแล้วว่าทหารมีไว้ทำไม เพราะหน้าที่ปกป้องแนวชายแดนเป็นหน้าที่ของทหารอยู่แล้ว เขาไม่ได้เกลียดทหารที่ปฏิบัติตามหน้าที่ แต่เกลียดทหารที่เข้ามายุ่งการเมือง เข้ามายุ่งการปกครองของพลเรือน และทำรัฐประหาร แต่ทหารทั่วไปนั้น เขาก็เห็นว่าเป็นผู้ได้รับผลกระทบจากสงครามไม่ต่างกัน

แม้แต่ชาวกัมพูชาเอง เขาก็ตอบว่าพร้อมช่วยเหลือในฐานะเพื่อนมนุษย์ผู้เป็นเหยื่อสงคราม ไม่มีการแบ่งเชื้อชาติ เพราะช่วงก่อนมีการปะทะ ประชาชนทั้งสองแผ่นดินก็ไปมาหาสู่ ติดต่อค้าขาย แม้กระทั่งพูดภาษาเดียวกัน อยู่กันแบบพี่น้อง แต่เมื่อสถานการณ์เป็นเช่นนี้ และมีการปลุกกระแสว่าถ้ารักชาติเราก็ต้องเกลียดเขา กลายเป็นว่าประชาชนทั้งสองฝั่งกลับเป็นคนอื่นต่อกัน

เขาย้ำว่าท้ายที่สุด สงครามเป็นเรื่องของผู้มีอำนาจ ที่ใช้สถานการณ์เป็นเครื่องมือเรียกกระแสสนับสนุนให้ตน แต่ความซวยเป็นของประชาชนทั้งสองฝั่ง