Ecowas ชื่นชม ‘เม็ดฟู่อดยาบ้าลดอาการถอนยาใน 30 วัน ได้กว่า 90%

ประชาคมเศรษฐกิจรัฐแอฟริกาตะวันตก (ECOWAS) ชื่นชม ‘ยาอดยาบ้าเม็ดฟู่' ไทย ช่วยลดอาการถอนยาบ้าในผู้ป่วยภายใน 30 วัน ได้กว่า 90% จ่อดันเป็นความร่วมมือนานาชาติ

สำนักข่าวอิศรา . รายงานว่า วันที่ 29 กันยายน 2568 นายสมศักดิ์ กรีชัย รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) เปิดเผยว่า เมื่อเร็ว ๆ นี้ กรมการแพทย์แผนไทยฯ ให้การต้อนรับคณะผู้แทนจากประเทศกานา ไนจีเรีย และตัวแทนจากประชาคมเศรษฐกิจรัฐแอฟริกาตะวันตก (ECOWAS)

โดยสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงอาบูจา จะดำเนินการโครงการส่งเสริมความร่วมมือและสร้างเครือข่ายเพื่อป้องกันและปราบปรามยาเสพติดระหว่างไทย-กานา-ไนจีเรีย และประชาคมเศรษฐกิจรัฐแอฟริกาตะวันตก ซึ่งเดินทางมาเยือน กรมการแพทย์แผนไทยฯ และศึกษาดูงานด้านการบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย และสมุนไพรพื้นบ้าน พร้อมยกย่องประเทศไทยเป็นต้นแบบแนวทางบำบัดแบบองค์รวมที่มีการยกระดับและมีประสิทธิภาพ

นายสมศักดิ์กล่าวว่า คณะผู้แทนได้เยี่ยมชมนิทรรศการนวัตกรรมยาสมุนไพรในการบำบัดผู้ติดยาเสพติดและร่วมรับฟังถึงกระบวนการรักษา ฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดด้วยการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เช่น การใช้ตำรับยาสมุนไพรในแต่ละช่วงระยะของการรักษาและการฟื้นฟูสมรรถภาพ การทำสมาธิบำบัด (SKT) การกดจุดสะท้อนฝ่าเท้า และการอบสมุนไพร รวมถึงการรักษาอื่น ๆ ฯลฯ

คณะผู้แทนมีความสนใจในด้านการให้บริการทางการแพทย์แผนไทยฯ โดยการนำองค์ความรู้และนวัตกรรมในด้านการบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดในชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพและสร้างคุณประโยชน์ต่อสังคม รวมถึงสนใจในหลักการใช้ตำรับยาสมุนไพรเพื่อใช้ในการบำบัด รักษา และฟื้นฟูอาการของผู้ติดยาเสพติด โดยเห็นว่า แนวทางนี้สามารถนำไปต่อยอดเพื่อใช้ในประเทศสมาชิก ECOWAS โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ขาดแคลนกระบวนการการบำบัด รักษา และฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติด

นายสมศักดิ์ กล่าวอีกว่า คณะผู้แทนจาก ECOWAS ระบุว่า การบำบัดและฟื้นฟูโดยใช้หลักการแบบองค์รวมของไทย ถือเป็นต้นแบบที่สามารถนำไปปรับใช้กับบริบทของประเทศในแอฟริกา

โดยเตรียมนำผลการศึกษาดูงานครั้งนี้ พร้อมเดินหน้าเสนอสู่ที่ประชุมเพื่อพิจารณาจัดทำข้อตกลงความร่วมมือระหว่างประเทศด้านการบำบัดผู้ติดยาเสพติดในอนาคต เป้าหมายของกรมการแพทย์แผนไทยฯ คือ การให้โอกาสผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพและมั่นคงในสังคม ด้วยภูมิปัญญาไทยที่ได้รับการยอมรับในระดับโลก

ด้าน ภก.ปรีชา หนูทิม ผู้ช่วยอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยฯ กล่าวถึงนวัตกรรมยาอดยาบ้าชนิดเม็ดฟู่ ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของกระบวนการบำบัด ว่า ที่ผ่านมา ได้รับรางวัลเหรียญทองจากเวทีนานาชาติ The 18th International Invention and Innovation Sign : INTARG 2025 ณ เมืองคาโตไวซ์ สาธารณรัฐโปแลนด์ พร้อมรางวัลพิเศษ Poland Chamber of Patent Attorney Award ตอกย้ำคุณค่าของนวัตกรรมไทยในระดับสากล นวัตกรรมดังกล่าว ได้ถูกนำไปใช้ในสถานบริการสุขภาพและกรมคุมประพฤติทั่วประเทศกว่า 15 แห่ง รวมทั้งสิ้นกว่า 250,000 เม็ด

โดยมีผู้ป่วยที่เข้ารับการบำบัดและฟื้นฟูกว่า 5,000 ราย ซึ่งผลลัพธ์ชี้ว่าผู้ป่วยเกือบร้อยละ 90 สามารถลดอาการถอนยาได้ภายใน 30 วัน สำหรับแนวทางการบำบัดผู้ติดยาเสพติด มุ่งเน้นการใช้ศาสตร์การแพทย์แผนไทยฯ ควบคู่กับวิทยาศาสตร์ทางการแพทย์ เช่น การใช้ตำรับยาอดยาบ้าเพื่อลดอาการอยากยา กลุ่มยาสมุนไพรล้างพิษ เช่น รางจืด, ย่านางแดง กลุ่มยาสมุนไพรปรับธาตุ เช่น ตรีผลา รวมถึงกลุ่มยาสมุนไพรบำรุง และกลุ่มยาสมุนไพรช่วยให้นอนหลับ เช่น ขมิ้นชัน ยาหอมนวโกฐ และตำรับ “การุณย์โอสถ”

ในส่วนศาสตร์การแพทย์ทางเลือกที่ใช้ควบคู่ในการรักษา เช่น การทำสมาธิบำบัด (SKT) การกดจุดสะท้อนฝ่าเท้า เป็นต้น เพื่อให้ผู้ป่วยฟื้นฟูทั้งร่างกาย จิตใจ และพฤติกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ย้อนกลับไปเมื่อปี 2567 มหาวิทยาลัยพะเยา เปิดเผยถึงการพัฒนาตำรับยา (ชนิดเม็ดฟู่) บำบัดผู้ป่วยติดยาเสพติด กลุ่มแอมเฟตามีน โดยระบุว่า จากประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง สมุนไพรควบคุม (กัญชา) พ.ศ. 2565 และพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ (ฉบับที่ 8) พ.ศ. 2564 ซึ่งได้ยกเลิกกัญชาและพืชกระท่อมจากยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ประกอบกับข้อมูลรายงานติดตามสถานการณ์กรมราชทัณฑ์ ปี 2566 แยกตามลักษณะคดี พบว่า คดียาเสพติดเป็นปัญหาสำคัญที่พบมากเมื่อเทียบกับคดีอื่นที่พบในประเทศไทย

จากข้อมูลข้างต้น ทีมผู้วิจัย ประกอบด้วย ภญ.ธีราธร สังหร่าย ผศ.ดร.ภญ.มาลีรักษ์ อัตต์สินทอง และ ดร.ปรีชา หนูทิม ได้พิจารณาและเห็นความสำคัญของการบำบัดผู้ติดยาเสพติด โดยมีเป้าหมายเพื่อช่วยให้ผู้ป่วยยาเสพติดสามารถกลับคืนสู่สังคมได้อย่างราบรื่นและป้องกันการกลับไปเสพติด จึงจำเป็นจะต้องใช้กระบวนการฟื้นฟูทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ

จากการรวบรวมตำรายา พบว่า ตำรับยาคัมภีร์แผนไทยของขุนโสภิตบรรณลักษณ์ เล่ม 3 แสดงตำรับยาทำให้อดฝิ่น “…ให้เอาขี้ยา 2 สลึง เถาวัลย์เปรียงพอประมาณ กันชาครึ่งกำ ใบกระท่อม เอาให้มากกว่ายาอย่างอื่น ต้มกิน ให้กินตามเวลาที่เคยสูบฝิ่น เมื่อกินไป 1 ถ้วยให้เติมน้ำ 1 ถ้วย ให้ทำดังนี้จนกว่ายาจะจืด เมื่อกินจนน้ำจืดแล้ว ยังไม่หายให้ต้มกินหม้อใหม่ต่อไป…” ซึ่งตำรับนี้ต่อมาทางกระทรวงสาธารณสุขได้เปลี่ยนชื่อเป็นตำรับยาอดยาบ้า เพื่อให้ทันสมัยต่อยุคปัจจุบัน ซึ่งไม่ได้พบการใช้ฝิ่นอย่างแพร่หลายเหมือนในอดีต