วันนี้ที่สภาผู้แทนราษฎรจะเริ่มประชุมสมัยวิสามัญ พิจารณาร่างพ

วันนี้ที่สภาผู้แทนราษฎรจะเริ่มประชุมสมัยวิสามัญ พิจารณาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 เป็นวันแรก ประเด็นที่ใครหลายคนจับตารอคงไม่พ้นการพิจารณางบในส่วนของกระทรวงกลาโหมซึ่งเป็นหน่วยงานที่มักตกเป็นประเด็นอยู่บ่อยครั้งจากการจัดซื้ออาวุธของทั้ง 3 เหล่าทัพ

แม้ว่าเงินส่วนใหญ่ของงบกลาโหมจะเป็นเงินในส่วนของบุคลากรเสียมากกว่าอยู่ที่ประมาณ 52.9% ( 108,154,138,900 บาท) แต่งบในส่วนของอาวุธที่จะจัดหาใหม่ อะไหล่ซ่อมบำรุง รวมถึงงบผูกพันส่วนอาวุธยุทธโธปกรณ์ทั้งที่มีอยู่แล้วจะต้องจ่ายและงบผูกพันที่ตั้งขึ้นใหม่ในปี 2569 รวมกันแล้วเป็นสัดส่วนถึง 15.25% ของงบประมาณทั้งหมด (31,185,251,200 บาท)

นอกจากนั้นประเด็นที่มีการเปิดเอาไว้ตั้งแต่ตอนการอภิปรายไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรีช่วงปลายเดือนมีนาคมที่ผ่านมาคือ เรื่อง ‘ปฏิบัติการข้อมูลข่าวสาร’ หรือที่เรียกกันสั้นๆ ว่า ไอโอ ที่ถูกระบุว่ามีบุคคลในหน่วยงานความมั่นคง โดยเฉพาะกองทัพเป็นผู้ปฏิบัติการนั้นก็อาจถูกนำมาพิจารณาครั้งนี้ด้วยเช่นกันเนื่องจากคณะกรรมาธิการทหารเพิ่งมีการเรียกหน่วยงานที่ดูแลเรื่องงบประมาณของประเทศไปซักถามเกี่ยวกับการใช้งบประมาณส่วนนี้ของกองทัพ และส่วนที่จะถูกตั้งมาใหม่ในงบประมาณรายจ่ายในปี 2569 ด้วย โดยวิโรจน์ ลักขณาอดิศร ประธาน กมธ.ทหารได้ลั่นวาจาไว้ในการประชุมเมื่อวันที่ 15 พ.ค.ที่ผ่านมาว่าจะตัดงบส่วนนี้เพื่อไม่ปล่อยให้เกิดการใช้ภาษีของประชาชนในปฏิบัติการที่เป็นการละเมิดสิทธิประชาชนอีก

งบประมาณรายจ่ายของกระทรวงกลาโหมปี 2565-2569 (ล้านบาท)

ที่มา : พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปี 2565-2569

3 เหล่าทัพตั้งงบอาวุธปี 69 รวม 3.1 หมื่นล้าน

ส่วนงบประมาณที่ทั้ง 3 เหล่าทัพใช้ในการจัดหาอาวุธยุทโธปกรณ์ในปี 2569 นี้รวมกันแล้วเป็นงบประมาณรายจ่ายรวม 31,185,251,200 บาท ทั้งนี้ ส่วนหนึ่งเป็นรายจ่ายที่อยู่ในงบผูกพันที่มีมาก่อนหน้าและต้องต้องจ่ายนปี 2569 จำนวน 42 โครงการ กับอีกส่วนหนึ่งเป็นงบผูกพันที่เริ่มตั้งใหม่ในปี 2569 (และจะแบ่งจ่ายต่ออีกหลายปี) รวมเป็นเงิน 27,579,639,000 บาท สำหรับ 13 โครงการในทั้ง 3 เหล่าทัพ

กองทัพบก

งบประมาณในส่วนของยุทโธปกรณ์ของกองทัพบกในปี 2569 รวมทั้งหมด 12,558,975,100 บาท โดยมาจาก 3 ส่วนคือ ส่วนที่จัดหาในปีนี้ งบผูกพันข้ามปี และงบส่วนสนับสนุนภารกิจใน 3 จังหวัดชายแดนใต้ โดยแบ่งเป็น

1. โครงการเสริมสร้างยุทโธปกรณ์ 6,581,309,500 บาท แบ่งเป็น
   • โครงการจัดหายุทโธปกรณ์ 3,579,624,000 บาท
   • โครงการซ่อมแซมและปรับปรุงยุทโธปกรณ์ 3,001,685,500 บาท
2. งบผูกพันตามโครงการเสริมสร้างกำลังกองทัพที่ผูกพันข้ามปีจากโครงการใน 2.1 และ2.2 ที่ใช้งบประมาณรายจ่ายปี 2569 รวม 5,673,015,600 บาท
   • 2.1 โครงการผูกพันตามสัญญาและมาตรา 41 จำนวน 15 โครงการ ที่ใช้งบประมาณรายจ่ายของปี 69 นี้ คือ  4,923,819,700 บาท ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวงเงินงบผูกพันในช่วงปี 2567-2570 รวมทั้งสิ้น 11,292,887,300 บาท โดยแบ่งได้ดังนี้
     • ปี 2567 ตั้งงบประมาณ 1,216,293,500 บาท
     • ปี 2568 ตั้งงบประมาณ 3,712,669,900 บาท
     • ปี 2569 ผูกพันงบประมาณ 4,923,819,700 บาท
     • ปี 2570 ผูกพันงบประมาณ 1,677,884,900 บาท
   • 2.2 โครงการที่จะเริ่มผูกพันใหม่ในปีงบประมาณ 2569 จำนวน 8 โครงการ รวม 749,195,900 บาท (เป็นส่วนหนึ่งของวงเงินงบผูกพันในช่วงปี 2569-2571 รวมทั้งสิ้น 4,994,639,000 บาท) แบ่งได้ดังนี้
     • ปี 2569 ตั้งงบประมาณ 749,195,900 บาท
     • ปี 2570 ผูกพันงบประมาณ 2,247,587,500 บาท
     • ปี 2571 ผูกพันงบประมาณ 1,997,855,600 บาท
3. โครงการแก้ไขปัญหาใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นงบจัดซื้ออาวุธจำนวน  304,650,000 บาท

กองทัพเรือ

งบประมาณในส่วนของยุทโธปกรณ์ของกองทัพเรือในปี 2569 รวมทั้งหมด 9,897,880,100 บาท มาจาก 3 ส่วน คือ งบจัดหาและซ่อมบำรุงในปี 2569 งบผูกพันข้ามปี และงบจากโครงการแก้ไขปัญหาใน 3 จังหวัดชายแดนใต้ โดยแบ่งเป็น

1. โครงการเสริมสร้างยุทโธปกรณ์ 4,094,086,400 บาท แบ่งเป็น
   • โครงการจัดหายุทโธปกรณ์ 793,800,000 บาท
   • โครงการซ่อมแซมและปรับปรุงยุทโธปกรณ์ 3,300,286,400 บาท
2. งบผูกพันตามโครงการเสริมสร้างกำลังกองทัพที่ผูกพันข้ามปีงบประมาณจาก 2.1 และ 2.2 ที่ใช้งบประมาณรายจ่ายปี 2569 นี้รวม 5,720,002,700 บาท
   • 2.1 โครงการที่ผูกพันตามสัญญาและตามมาตรา 41 จำนวน 13 โครงการ เป็นจำนวนเงิน 3,345,764,400 บาท ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวงเงินงบประมาณช่วงปี 2560-2574 รวมทั้งสิ้น 52,510,289,300 บาท แบ่งรายปีดังนี้
     • ปี 2560 – 2566 ตั้งงบประมาณ 11,339,469,700 บาท
     • ปี 2567 ตั้งงบประมาณ 1,521,365,000 บาท
     • ปี 2568 ตั้งงบประมาณ 3,555,672,700 บาท
     • ปี 2569 ตั้งงบประมาณ 3,970,002,700 บาท
     • ปี 2570 ผูกพันงบประมาณ 8,816,279,200 บาท
     • ปี 2571 ผูกพันงบประมาณ 4,547,500,000 บาท
     • ปี 2572 – 2574 ผูกพันงบประมาณ 18,760,000,000 บาท
   • 2.2 โครงการที่จะเริ่มผูกพันใหม่ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 จำนวน 1 โครงการ เป็นจำนวน 1,750,000,000 บาท จากส่วนหนึ่งของวงเงินงบประมาณในช่วงปี 2569-2575 รวมทั้งสิ้น 17,500,000,000 บาท
     • ปี 2569 ตั้งงบประมาณ 1,750,000,000 บาท
     • ปี 2570 ผูกพันงบประมาณ 4,000,000,000 บาท
     • ปี 2571 ผูกพันงบประมาณ 4,250,000,000 บาท
     • ปี 2572 – 2575 ผูกพันงบประมาณ 7,500,000,000 บาท
3. โครงการแก้ไขปัญหาใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นงบจัดซื้ออาวุธจำนวนจำนวน 83,791,000 บาท

กองทัพอากาศ

งบประมาณในส่วนยุทโธปกรณ์รวมเป็นเงินจำนวน 8,728,396,000 บาท แบ่งดังนี้

1. โครงการเสริมสร้างยุทโธปกรณ์ 3,565,562,600 บาท
2. ส่วนของงบผูกพันข้ามปีตามโครงการเสริมสร้างกำลังกองทัพที่ผูกพันข้ามปีงบประมาณที่มีการใช้งบประมาณรายจ่ายในปีนี้รวม 5,162,833,400 บาท จากหัวข้อ 2.1 และ 2.2 ดังนี้
   • 2.1 โครงการที่ผูกพันตามสัญญาและมาตรา 41 จำนวน 14 รายการที่จะมีการจ่ายในปี 2569 คือ  4,583,083,400 บาท ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวงเงินประมาณในช่วงปี 2562-2572 รวมทั้งสิ้น 37,297,784,300 บาท แบ่งเป็น
     • ปี 2562 – 2566 ตั้งงบประมาณ 5,819,162,800 บาท
     • ปี 2567 ตั้งงบประมาณ 2,892,730,900 บาท
     • ปี 2568 ตั้งงบประมาณ 6,228,357,300 บาท
     • ปี 2569 ตั้งงบประมาณ 4,583,083,400 บาท
     • ปี 2570 ผูกพันงบประมาณ 7,202,454,500 บาท
     • ปี 2571 ผูกพันงบประมาณ 5,696,995,400 บาท
     • ปี 2572 ผูกพันงบประมาณ 4,875,000,000 บาท
   • 2.2 โครงการที่จะเริ่มผูกพันใหม่ในปีงบประมาณ พ.ศ.2569 จำนวน 4 รายการ และมีการใช้งบในปี 69 จำนวน 579,750,000 บาท ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวงเงินงบประมาณในช่วงปี 2569-2573 รวมทั้งสิ้น 5,085,000,000 บาท แบ่งเป็น
     • ปี 2569 ตั้งงบประมาณ 579,750,000 บาท
     • ปี 2570 ผูกพันงบประมาณ 985,500,000 บาท
     • ปี 2571 ผูกพันงบประมาณ 1,209,750,000 บาท
     • ปี 2572 – 2573 ผูกพันงบประมาณ 2,310,000,000 บาท

ทั้งนี้ มีข้อสังเกตว่างบในโครงการเสริมสร้างยุทโธปกรณ์ที่กองทัพบกและกองทัพเรือมีการแจกแจงไว้ว่าเป็น ‘โครงการซ่อมแซมและปรับปรุงยุทโธปกรณ์’ (กองทัพอากาศไม่ได้แตกรายการออกมา) ในกรณีของกองทัพเรือมีสัดส่วนการซ่อมมากกว่าการจัดซื้อใหม่ค่อนข้างมากคือ 2,506 ล้านบาท และกองทัพบกจัดซื้อใหม่มีส่วนต่างจากส่วนซ่อมแซมเพียง 578 ล้านบาท

งบลับ

นอกจากงบประมาณจัดซื้ออาวุธแล้ว ยังมีงบประมาณอีกส่วนที่มักถูกพูดถึงกันบ่อยก็คือ ‘เงินราชการลับ’ หรือ ‘งบลับ’ สำหรับปีนี้มีการตั้งงบไว้เกือบครบทุกหน่วยของกลาโหมยกเว้นแต่สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ

แม้ว่าเมื่อเทียบกับงบส่วนอื่นๆ อาจจะดูไม่มาก แต่ก็มักถูกตั้งข้อสงสัยกันมาตลอดว่างบส่วนนี้ถูกนำไปใช้กับอะไร ซึ่งมีการระบุรายละเอียดไว้เพียงว่าเป็น ‘โครงการพัฒนาขีดความสามารถของกองทัพ’ ในแผนงานยุทธศาสตร์พัฒนาศักยภาพการป้องกันประเทศ และความพร้อมเผชิญภัยคุกคามทุกมิติเท่านั้น

ไอโอ

สำหรับปฏิบัติการข่าวสาร หรือ ไอโอ ซึ่งมีการพูดถึงในการอภิปรายของชยพล สท้อนดี สส.เขตกรุงเทพจากพรรคประชาชนออกมาเปิดเผยล่าสุด และทำให้เห็นโครงสร้างหน่วยงานที่ลงมือในปฏิบัติการเหล่านี้ว่ามีหน่วยงานความมั่นคงต่างๆ รวมถึงกองทัพด้วย ไปจนถึงรูปแบบปฏิบัติการต่างๆ ทั้งการรวบรวมข้อมูลและระบุเป้าหมายนักกิจกรรมทางการเมือง นักการเมือง นักวิชาการ เผยแพร่ข้อมูลโจมตีกลุ่มเหล่านี้ จนกระทั่งปรากฏชื่อนักการเมือง 3 ราย ที่หน่วยความมั่นคงระบุในรายงานว่าเป็นคนแอบอ้างสถาบัน จนโฆษกกองทัพบกต้องมาเอ่ยปากขอโทษเพราะเป็นความผิดพลาดของระดับปฏิบัติการกันในระหว่างชี้แจงต่อ กมธ.ความมั่นคงฯ แม้ว่าจะปฏิเสธว่ากองทัพไม่มีไอโอเลยก็ตาม

เรื่องที่เกี่ยวข้อง

เมื่อดูรายการงบประมาณรายจ่ายที่ทางกลาโหมตั้งมา มีบางรายการที่ชัดเจนว่าเป็นไอโออยู่ด้วย เช่น  ‘ค่าใช้จ่ายปฏิบัติการจิตวิทยา’ หรือมีลักษณะกิจกรรมที่เข้าข่าย เมื่อเทียบกับข้อเท็จจริงที่ปรากฏตามหลักฐาน ‘เอกสารของคณะทำงานความมั่นคงพิเศษของกองทัพบก (ทบ.)’ ที่ถูกใช้อภิปรายในสภามีความพบว่ามีความใกล้เคียงกับส่วนรายการค่าใช้จ่ายการป้องกันการล่วงละเมิดสถาบันฯ อยู่เช่นกัน

อย่างไรก็ตาม มีส่วนที่ไม่ชัดเจนนักว่าเป็นกิจกรรมในลักษณะใด เช่น การเสริมสร้างความมั่นคงให้กับสถาบันหรือการพิทักษ์สถาบันหลัก เพราะหากเป็นเรื่องการรักษาความปลอดภัยก็จะถูกระบุชัดเจนอยู่แล้ว ทำให้กิจกรรมเช่นนี้อาจเป็นกิจกรรมที่กินความกว้างกว่าการรักษาความปลอดภัยให้กับสมาชิกของสถาบันฯ

อ้างอิง

• เอกสารงบประมาณ ฉบับที่ 3 เล่มที่ 1 งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 งบกลาง สำนักนายกรัฐมนตรี กระทรวงกลาโหม