เบื้องหลังละครสั้นจีน 1 นาที ทำไมฮิตจนชาวโลกหยุดดูไม่ได้

ที่มาของภาพ : Flex TV/BBC

• Author, เมงเฉิน จาง
• Operate, บีบีซีโกลบอลไชนา ยูนิต
• 9 มิถุนายน 2025

หลังติ๊กตอก (TiK Tok) เข้าตีตลาดและทำให้คนรุ่นใหม่ติดใจคลิปขนาดสั้น อีกสิ่งหนึ่งที่ได้รับความนิยมไม่แพ้กันก็คือคลิปละครสั้นของจีนที่กำลังเป็นกระแสไปทั่วโลกในตอนนี้

เมื่อปีที่แล้ว พบว่าแอปพลิเคชันฉายละครสั้นขนาดเล็ก ซึ่งประกอบไปด้วยคลิปความยาว 1-2 นาทีจำนวนหลายสิบตอน เป็นหนึ่งในแอปฯ ด้านความบันเทิงที่ถูกดาวน์โหลดมากที่สุด

จากชื่อเรื่อง เช่น The Double Life of My Billionaire Husband (อาจแปลเป็นไทยได้ว่า โลกสองใบของสามีพันล้านของฉัน) และ Fated to My Forbidden Alpha (อาจแปลเป็นไทยได้ว่า พรหมลิขิตกับพ่อหนุ่มอัลฟ่าต้องห้ามของฉัน) ประกอบกับการเดินเรื่องแบบละครน้ำเน่าที่ไม่ยืดยาดและให้ความรู้สึกประดักประเดิดในบางครั้ง ก็รู้เลยว่าละครสั้นเหล่านี้ไม่เคยอวดอ้างว่าเป็นศิลปะชั้นสูง

ภายในเวลาน้อยกว่า 1 ชั่วโมง ผู้ชมสามารถสัมผัสอารมณ์ต่าง ๆ มากมาย และลุ้นระทึกกับเรื่องราวได้อย่างไม่รู้จบ ราวกับว่าพวกเขากำลังชมละครยาว 100 ชั่วโมงแบบเร่งความเร็วไปข้างหน้า

“ฉันรักมันมาก” ผู้ใช้รายหนึ่งเขียนบนเรดดิท (Reddit) “มันไม่เสียเวลาเลย เปิดมาพวกเขาก็เริ่มจูบกันเลย”

ในเดือน มี.ค. 2025 แอปฯ ละครสั้นถูกดาวน์โหลดเกือบ 950 ล้านครั้งทั่วโลก จากข้อมูลที่บริษัทเซนเซอร์ ทาวเวอร์ (Sensor Tower) รวบรวม

“มันเข้าถึงได้ง่าย สะดวก รวดเร็ว และเสพติด” อลิเซีย การ์เซีย-เอร์เรโร นักวิจัยอาวุโสจากบรูเกล (Bruegel) สถาบันวิจัยในกรุงบรัสเซลส์ของเบลเยียมกล่าว

บริษัทที่อยู่เบื้องหลังแอปฯ ละครสั้นซึ่งมีจำนวนดาวน์โหลดมากที่สุด มีสำนักงานใหญ่ในประเทศต่าง ๆ เช่น สหรัฐอเมริกาและสิงคโปร์ แต่พวกเขาล้วนมีรากฐานมาจากประเทศจีน

ละครบางเรื่องถ่ายทำในจีนและพากย์เป็นภาษาอังกฤษ แต่ขณะนี้พวกเขากำลังสร้างละครเป็นภาษาอังกฤษ โดยถ่ายทำในสหรัฐฯ และสหราชอาณาจักรด้วย

หลิว ซานซาน โปรดิวเซอร์ซึ่งทำงานอยู่ในกรุงลอนดอน และเป็นผู้ก่อตั้งบริษัทผลิตละครสั้นเมื่อช่วงต้นปี 2024 ที่ผ่านมา กล่าวว่าเธอสร้างซีรีส์ไปแล้ว 15 เรื่อง ออกฉายตามแพลตฟอร์มต่าง ๆ หลายแพลตฟอร์ม

เธอยังกล่าวด้วยว่าโดยเฉลี่ยแล้ว ซีรีส์เรื่องหนึ่งจะมีประมาณ 40-50 ตอน โดยใช้เวลาการถ่ายทำประมาณ 10 วัน มีนักแสดงเป็นชาวอังกฤษ ขณะที่กองถ่ายมีทั้งชาวอังกฤษและชาวจีน

My Royal Secret Backyard (อาจแปลเป็นไทยได้ว่า รักลับ ๆ กับเจ้าชายของฉัน) คือซีรีส์เรื่องล่าสุดและมีจำนวน 58 ตอน ตัวละครหลักในเรื่องคือ ดยุคแห่งวูดส์บิวรี ซึ่งรับบทโดย ดิกบี เอดจ์ลีย์ ดาราที่สร้างชื่อมาจากรายการเรียลลิตีของอังกฤษชื่อว่า Made in Chelsea และคว้าโอกาสรับบทในละครสั้นเพื่อเริ่มต้นอาชีพการแสดง

“ผมคิดว่ามันเป็นการฝึกฝนที่ดีสำหรับนักแสดง” เอดจ์ลีย์ กล่าว “มันดำเนินไปอย่างรวดเร็วมาก”

ในประเทศจีน การผลิตละครขนาดเล็กนั้นยิ่งดำเนินไปอย่างรวดเร็วกว่ามาก จากข้อมูลที่ระบุไว้ในหนังสือพิมพ์ของรัฐชื่อว่า “เดอะ เปเปอร์” (The Paper) บอกว่าสามารถถ่ายทำ 100 ตอนได้ภายใน 1 สัปดาห์

ปี 2024 มีละครสั้นถูกผลิตขึ้นในจีนมากกว่า 30,000 เรื่อง จากข้อมูลของสมาคมบริการเน็ตแคสติงจีน (China Netcasting Products and companies Association)

เมื่อรวมกันแล้วพวกเขาสามารถทำรายได้ถึง 50.4 พันล้านหยวน (ราว 244,440 ล้านบาท) ซึ่งมากกว่ารายได้บ็อกซ์ออฟฟิศของภาพยนตร์จีนซึ่งอยูที่ 42.5 พันล้านหยวน (212,500 ล้านบาท)

อย่างไรก็ตาม อุตสาหกรรมนี้กำลังตกอยู่ภายใต้การตรวจสอบที่เข้มข้นมากขึ้น โดยในเดือน ก.พ. ที่ผ่านมามีละครสั้นจำนวน 1,200 เรื่องถูกลบออกจากแอปฯ ในประเทศจีน รวมถึงแอปฯ โต่วอิน (Douyin) ซึ่งเป็นติ๊กตอกในรูปแบบภาษาจีน

สำนักงานวิทยุและโทรทัศน์แห่งชาติของจีนรายงานว่า ละครขนาดเล็กควรทำหน้าที่เป็น “ช่องทางใหม่สำหรับการพัฒนาและขยายค่านิยมกระแสหลัก”

นอกเหนือจากการห้ามเผยแพร่เนื้อหา “ลามกอนาจารและความรุนแรง” แล้ว หน่วยงานที่เฝ้าติดตามเรื่องนี้ยังบอกด้วยว่าละครที่ถือว่า “หยาบคายและมีรสนิยมที่ไม่ดี” ควรได้รับการแก้ไขด้วย

กองเซ็นเซอร์เนื้อหาไม่ได้ให้คำนิยามของคำว่า “หยาบคาย” แต่ระบุว่าเนื้อเรื่องทำนองผู้บริหารระดับเศรษฐีพันล้านตกหลุมรักกับพนักงานทำความสะอาด หรือลูกสะใภ้ถูกแม่สามีรังแก ถือว่าเป็นเนื้อหาที่ไม่เหมาะสม

ออสการ์ โจว อาจารย์ประจำมหาวิทยาลัยเคนต์ในสหราชอาณาจักร กล่าวว่า การเซ็นเซอร์ของจีนกำลังไล่ตามละครสั้นที่เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว

“ทั้งอุตสาหกรรมนี้มันเป็นอะไรที่ใหม่มาก ดังนั้นการเซ็นเซอร์และกลไกต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้จึงยังไล่ตามไม่ทัน” เขากล่าว

The World's Richest Man is My Dad (พ่อของฉันรวยที่สุดในโลก) ถูกถอดออกจากแอปฯ โต่วยินเมื่อเดือน พ.ย. ที่ผ่านมา และถูกประณามว่า “ส่งเสริมค่านิยมวัตถุนิยมและแสดงวิถีชีวิตที่ฟุ่มเฟือยหรูหรา”

อย่างไรก็ตาม ซีรีส์เรื่องอื่น ๆ ซึ่งมีเนื้อหาทำนองเดียวกัน เช่น Divorced Granddaughter of a Billionaire (หลานสาวมหาเศรษฐีผู้หย่าร้าง) ยังคงดูได้ในประเทศจีน หลังเปิดตัวครั้งแรกในประเทศเมื่อปี 2023 จากนั้นจึงมีการพากย์เป็นภาษาอังกฤษ และมียอดเข้าชมมากกว่า 4 ล้านครั้งบนยูทิวบ์

ละครสั้นเรื่องนี้ได้รับความนิยมอย่างมากจน ชอร์ตแมกซ์ (ShortMax) บริษัทผู้ผลิตที่อยู่เบื้องหลังละครดังกล่าวต้องสร้างซีรีส์เรื่องนี้ขึ้นมาใหม่ในรูปแบบภาษาญี่ปุ่นเมื่อปีที่แล้ว ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกลยุทธ์การขยายไปสู่ตลาดใหม่

นอกจากญี่ปุ่นแล้ว อินโดนีเซีย ไทย และมาเลเซีย ยังเป็นตลาดที่ทางชอร์ตแมกซ์สร้างละครที่แปลเป็นภาษาท้องถิ่นด้วย จากข้อมูลของ หลิว ยินหลง ผู้บริหารบริษัท

ขณะเดียวกัน บริษัทอื่น ๆ เช่น รีลชอร์ต (ReelShort) ได้เปิดตัวซีรีส์หลายเรื่องที่สร้างเป็นภาษาสเปน และมีนักแสดงเป็นชาวลาตินอเมริกา แค่ตัวอย่างเรียกน้ำย่อยของซีรีส์เรื่อง Bésame por Última Vez (จูบฉันเป็นครั้งสุดท้าย) ก็มีผู้เข้าชมมากกว่าล้านครั้งบนติ๊กตอกและอินสตาแกรม (Instagram)

จากข้อมูลของบริษัทเซนเซอร์ ทาวเวอร์ ระบุว่าแม้สหรัฐฯ เป็นตลาดที่สร้างกำไรมากที่สุด แต่ในไตรมาสแรกของปี 2025 กลับพบว่ามียอดดาวน์โหลดเกือบ 100 ล้านครั้งในลาตินอเมริกา และประมาณ 87 ล้านครั้งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

บริษัทวิจัยข้อมูลจากจีนชื่อว่า ดาตาอาย (Dataeye) บอกว่าขณะนี้บริษัทต่าง ๆ กำลังพยายามขยายตลาดไปยังตะวันออกกลางและแอฟริกามากขึ้น

คัม แซนดี แฟนละครคนหนึ่งในแคเมอรูน กล่าวว่า เธอเริ่มดูละครสั้นของจีนตั้งแต่ปี 2023 หลังจากชมตัวอย่างที่โฆษณาบนสื่อสังคมออนไลน์ และปีที่ผ่านมาเธอดูละครสั้นไปแล้วกว่า 60 เรื่อง เช่น Fiancé, I Married Your Dad (คู่หมั้นจ๋า ฉันแต่งงานกับพ่อเธอ) and The Maid's Revenge (การเอาคืนของสาวใช้)

“เรียกได้ว่าฉันหมกมุ่นกับมันมาก”

รายงานเพิ่มเติม โดย แจค เลา